Sunday, September 28, 2008

"DOM BOAVENTURA" de Abe Barreto


Surik nia losu, surik nia foti aas,
ain nia tuba metin

Ita mós tebe, ita mós bidu,
ita mós haklalak,
“keta sama ami neon, keta bobar ami fuan, keta sobu ami lisan!”
---
Agostu 2008

Abe Barreto Soares

11 comments:

Ildefonso Pereira Kabôran said...

*EMBOOT RAI NIAN*

Lian na’in Timor nian, ha’e ó duni
Fiar na’in Timor nian, ha’e ó duni
Ema wa’in ratene, hosi ó lian
Mundu balu rakru’uk, tan ó lian

Ó tane no bali, tuir ó kbiit
Ó tetu no kesi, tuir ó beran
Kbiit ida ó iha, hodi tau matan
Beran ida ó iha, hodi fo laran

Tarutu ida mai, loke ó neon
Loron onje Fevreiru, loke ó matan
Tau matan badínas, bali ó rain
Loke ibun koidadu, bali ó isin.

Dili,27-09-2008
Sábado kalan,tk.8:21

Anonymous said...

Dadolin ida ne furak duni. Tetum uza iha literatura laos problema ona. Tamba laiha limitasaun hosi literatura, ne'e duni Tetum bele dezenvolve nafatin hosi dadolin sira hanesan ida ne'e.
Parabens...

Celso Oliveira

Anonymous said...

DILI LORI NIA KRÚS TODAN

Dili monu baku fila, taka rabat, dala ida tan, ba rai rahun leten

Dili hariis ho kosar metan
Dili hariis ho raan matak

Dili la lakon nia fiar
Dili la lakon nia esperansa

Dili lori rasik nia krús todan, hakat ho kbiit tomak, hasoru roman nabilan
--
Setembru 2008
Abe Barreto Soares

Anonymous said...

O ANTI DEMOCRATICO TLN

O TLN VAI DE MAL A PIOR
ESTA COM CENSURA BRASILEIRA
NAO PUBLICA OPINIAO DO CONTRA
TEM DEMOCRACIA MUITO RASQUEIRA

OS TIMORENSES JAMAIS APRENDEM
E AGORA COM A NOVA ORTOGRAFIA
A BRASILEIRA MANDA CORTAR
TUDO QUE NAO SEJA "DEMOCRACIA"

PENSEI QUE TINHAM APRENDIDO
A EXPERIENCIA DA DITADURA MILITAR
AGORA VEM NOS DAR LICOES
E A MOLA NOS MARTELAR

TEM ME FEITO CENSURA
DA MINHA LIVRE EXPRESSAO
MAS EU POETA SIMPLORIO
NAO ME VOU CALAR NAO


UM ABRACO

MAU DICK

Anonymous said...

SÉRGIO


Deixaste tudo e partiste,

mundo fora, pacificando:

Bósnia, Grandes Lagos...

Em Timor Lorosae,
foste a mola conciliadora,

mas o destino
esperava-te em Bagdad,

porque os cobardes
não compreendem

a linguagem da PAZ,

e só matando, se vingam!


Pelas ruas de Díli,
Trouxeste a Esperança.

no abraço ao povo
pacificaste uma Nação.
conseguiste
o que se julgava impossível!
A Paz e Concórdia
chegaram na hora da aflição.
Depois...
partiste noutra missão!
Morreste em Bagdad!
Mas a tua Memória
Para todo o sempre
Fica no coração,
dos timorenses!


Palmira Marques

Anonymous said...

RETRATU NASAUN NIAN
(Hanoin hikas loron susar, 11-2-2008)

dala ida tan, kilat musan tarutu, fanun ema lubun
dala ida tan, raan matak nalihu, habokon rai tetuk
dala ida tan, matan wen suli, habokon ita hasan
dala ida tan, istória ita hakerek, ho tinta buradu
--
Outubru 2008

@ Abé Barreto Soares

Anonymous said...

TIMOR LOROSAE NAÇÃO"FAMÍLIAS DE EX-COMBATENTES MENDIGAM RESTOS MORTAIS"
5 Comentários - Mostrar mensagem original
Fechar comentários


Anónimo disse...
Timor tambem anda a mendigar pelos seus combatentes contra a invasao Indonesio e uns tantos durante a colonizacao Portuguesa.

Nota-se tambem que OS RESTOS MORTAIS DE D. BOA VENTURA AINDA ESTAo POR DESCOBRIR EM TIMOR.

Morto pelo entao administrador Portugues de Dili e seus lacaios.D Boa Ventura morreu por ter defendido a honra da sua mulher que foi abusada pelo entao Administrados portugues em Dili.

O tal administrador Violou nao so a mulher de D. Boa Ventura mas tambem a Irma de D. Luis de Oecussi. (Detailes escritos nos Manuscritos de Padre Taveira.)


Justo

6 de Outubro de 2008 18:22


Anónimo disse...
Hello, Justo de 6 de Outubro de 2008 18:22



Gostaria de saber mais sobre esta historia de D. Boa Ventura e sobre as publicacoes do Padre Taveira.

Obrigada

7 de Outubro de 2008 0:20


Anónimo disse...
E os de Angola são aos magotes. A juventude morta A BEM DA NAÇÃO do Salazar nada para ele valia e muito menos para estes políticos de agora.

Não é só o Verssimo a ficar revoltado, todos nós o estamos. Estes merdas de políticos têm vergonha dos nossos mortos. São uns nojentos que só querem roubar!

7 de Outubro de 2008 3:16


h correia disse...
"O tal administrador Violou nao so a mulher de D. Boa Ventura mas tambem a Irma de D. Luis de Oecussi. (Detailes escritos nos Manuscritos de Padre Taveira)"

O Padre António Taveira foi um dos impulsionadores da instalação dos frades dominicanos em Solor, no SÉCULO DEZASSEIS. Como é que ele podia escrever sobre o que se ia passar quase QUATROCENTOS ANOS DEPOIS em Timor?

Sobre a morte de D. Boaventura pouco ou nada se sabe, excepto que morreu na prisão. Geoffrey Gunn, que publicou o resultado de anos de investigação de todo o tipo de fontes documentais sobre a História de Timor sob o título "Timor Loro Sae: 500 Anos", apenas diz o seguinte:

"D. Boaventura [...] perdeu o seu estatuto de «rei-coronel» de Manufaí antes mesmo de morrer em obscuras circunstâncias na prisão, em Ataúro ou Aipelo, em data desconhecida."

Sobre esse tal "D. Luís de Oecussi", nem uma palavra que o relacione sequer com a guerra de Manufahi, muito menos a sua suposta irmã.

Portanto, se esse tal "administrador português" (não o eram todos?), do qual nem se sabe o nome, tivesse cometido semelhantes crimes, tal seria conhecido por certo. Ainda por cima em Timor.

Já tenho lido todo o tipo de histórias inventadas, mas esta é demais. É assim que se espalham os boatos...

7 de Outubro de 2008 8:34


Anónimo disse...
"morrer em obscuras circunstâncias na prisão".

Isto esplica muitas coisas que uns tantos nao querem ser explicados incluindo tortura e morte de muitos Timorenses as escondidas sem o conhecimento do governo central em Lisboa Portugal. Uns tantos fizeram a merda e todo o bom povo Portugues que leva? Nao esta certo. Os crimes nas excolonias feitos pelos que tinham o poder devem ser investigados para sempre louvar o bom nome Portugues de Evangelizadores do mundo de Africas ao nosso Timor.

Viva povo Portugues e Viva povo Timorense. Para sempre irmaos da justica.

7 de Outubro de 2008 11:08

7 de Outubro de 2008 9:58


Anónimo disse...
Ja ouvu falar desta historia e do tal Manuscrito que parece existir em Timor. A ultima vez que tive noticia foi em 1974 e antes da invasao Indonesia em 1975. Vou passar a dta. O tempo estava a queimar umas paginas.

COm a tecnologia de agora podia-se tirar copias ou fotos para guardar a informacao escrita. Guarda se as tiver, ainda nao temos museu para tal instrumento historico mas tire fotos das paginas usando uma camera digital.

7 de Outubro de 2008 10:12


Anónimo disse...
Lia nain sei lao rai. Ami seidauk hetan.

7 de Outubro de 2008 10:16


Anónimo disse...
kode.Mu batar tema aibadikun.

7 de Outubro de 2008 10:18


Anónimo disse...
DOM BOAVENTURA" de Abe Barreto

Surik nia losu, surik nia foti aas,
ain nia tuba metin

Ita mós tebe, ita mós bidu,
ita mós haklalak,
“keta sama ami neon, keta bobar ami fuan, keta sobu ami lisan!”
---
Agostu 2008

Abe Barreto Soares

7 de Outubro de 2008 12:46

Anonymous said...

SOMOS UMA FAMILIA GRANDE E DEMOCRATICA


ESTOU A SER CONFUNDIDO
PELO TIMOR LOROSAE NACAO
SE NAO ASSINO MAU DICK
NAO TENHO DIREITO A PUBLICACAO

VOU-LHES DIZER MEUS SENHORES
QUE GEMEO TENHO UM IRMAO
ELE AS VEZES ANDA COM A LUA
E NAO QUER ASSINAR NAO

TAMBEM TENHO UM FILHOTE
QUE SE CHAMA ALFREDINHO
ANDA NA ESKOLA DE BALIDE
E FAZ REDACOES DE MANSINHO

TODOS NOS TEMOS O MESMO IP
E AS VEZES SOMOS DRAMATICOS
MAS GOSTARIAMOS DE SER OUVIDOS
POIS SOMOS MUITOS DEMOCRATICOS


UM ABRACO

MAU DICK, SEU IRMAO GEMEO E FILHOTE ALFREDINHO.

Anonymous said...

Ah Abe Barreto, Mau Dick, Celso Oliveira, voces sao o orgulho de Timor Lorosae! Parabens pelo que tem escrito.

Anonymous said...

Xanana estava calmamente sentado no seu escritório quando o telefone tocou:
- Olá Xanana, pá. Aqui é o Mari, do Fretilin, Maputo. Estou a telefonar para te informar oficialmente que vamos declarar a Marcha da Paz a Timor Leste.

- Bem, Mari, isso é de facto uma noticia importante. Já agora, diz-me lá o tamanho do teu exército...

- Neste momento - diz o Mari apos uma curta reflexão - sou eu, o compadre No-olho, a prima Filomena o marido Alau e a equipa de batota do café. Portanto, somos 70 mil!
Xanana suspirou:
- Tenho que te dizer, Mari, que tenho um meio milhão de homens sob o meu comando!
- Porra, pá! Eu depois ligo-te!
No dia seguinte o Mari volta a telefonar:
- Bem, Xanana a declaração de Marcha da Paz mantém-se. E que conseguimos arranjar equipamento!
- Ah sim? E qual? - pergunta Xanana
- 119 viaturas, uma retroescavadora e 54% de uma debulhadora.
Xanana dá novo suspiro:
- Eu tenho 10.000 Unimogs, 20.000 canhões e o meu exército cresceu 54% desde a nossa ultima conversa.
- Tás a falar verdade? Eu depois ligo-te!
No dia seguinte, o Mari volta a telefonar:
- Bem, Xanana, a declaração da Marcha da Paz mantém-se. É que conseguimos arranjar forca aérea. Colocámos duas metralhadoras na avioneta do Bano. AH! E a
equipa da batota lá do café juntou-s a nós!
Pela terceira vez Xanana suspira:
- Eu tenho 3.000 carraças, 6.000 bomboneiros, 9.000 aviões de caga e desde a nossa ultima conversa o meu exército já chegou ao quarto milhao de soldados.
- Chica pá, eu depois ligo-te!
No dia seguinte o Mari liga de novo:
- Xanana, é para te dizer que vamos cancelar a Marcha da Paz!
- O quê!? Então eu que já estava a contar com ela... O que é que aconteceu?
- Bem, é que ontem à noite houve reunião no café e chegamos à conclusão que nao temos possibilidade de alimentar uns 70 mil marchantes.

Anonymous said...

Creio que h. correia tem razao, pois me parece mais logico que D. Boaventura se tenha revoltado em virtude do aumento de imposto de uma para duas patacas, da queda da monarquia e implantacao da Republica que punha em perigo o prestigio dos liruais que a Monarquia Portuguesa lhes concedia;em virtude dos abusos da autoridade colonial portuguesa que faziam recrutamento de trabalhadores para as estradas e plantacoes doi cafe que o governo colonial portugues tinha iniciado.Os liurais timorenses sofreram de facto muitos vexames.
A ser verdade o incidente da violoacao da mulher de D. Boaventura poderia ser um rastilho, nunca porem causa principal da guerra de Manufai.
Penso que no fundo o que D. Boaventura queria era de facto sacudir de uma vez para sempre o jugo colonial portugues e ficar livre. Mas nao considerou o facto de edxpulsos os portugueses, os holandeses os substituiam, o que sria muito pior para nos os timores. De resto nao houve so uma revolta em Manufai, pois que ja o pai de D. Boaventura se tinha anteriormente revoltado contra os colonialistas portugeses.
Aconselho os meus conterraneos a lerem a obra do oficial da marinha portuguesa Lins do Inso, intitulada " A Ultima Revolta de Timor"